خانه های هوشمند در راهند
اگر جایی مصرف انرژی زیاد شد، سیستم به طور خودکار میزان مصرف را پایین می‌آورد, اگر نور کم بود، به طور خودکار پرده‌ها را کنار می‌زند یا نور چراغ‌ها را زیاد می‌کند.
مجید جویا: به خاطر عجله در خروج از خانه فراموش کردید که چراغ‌ها را خاموش کنید؟ اشکالی ندارد، یک پیام متنی یا صوتی بفرستید؛ چراغ‌ها بلافاصله خاموش می‌شوند.
طبیعتا خانه هوشمند، ابزار هوشمندی نیز خواهد داشت که به اینترنت وصل است و می‌تواند به محض این که دستوری از گوشی همراه یا از پست الکترونیک از ناحیه شما دریافت کرد، غذایی را گرم کند و ماده غذایی دیگری را در یخچال بگذارد. یک یخچال هوشمند با حسگر های پیشرفته اش می‌تواند به پایان رسیدن مواد غذایی را حس کند و به طور آنلاین، مواد غذایی را سفارش دهد.
ولی بعد از گذشت سال‌ها از مطرح شدن این ایده ، چنین خانه هایی هنوز در حد رویا مانده اند و تازه در افق های دور دست پدیدار شده اند که آن هم روز به روز عقب تر می‌رود. حتی با وجود طرح های آزمایشی فریبنده و تجربیات آزمایشگاهی نیز هیچ توجیهی برای هزینه های اضافه برای مصرف‌کنندگان پیدا نشده است.
امروز به‌رغم فراگیر شدن اینترنت پرسرعت و با پهنای باند بالا و شبکه های خانگی، مصرف کنندگان کماکان درباره فناوری خانه های هوشمند مشکوکند. لااقل این نتیجه تحقیقی است که به تازگی در کنفرانس سالانه انجمن تحقیقات مسکن آمریکا عنوان شده است.
هیچ‌کس علاقمند نیست؟
به تازگی، یک گروه تحقیقات خانه های هوشمند که از سوی شرکت هایی چون ویرل پول ، سیسکو ، دایرکت انرژی ، هیولت پاکارد ( اچ.پی ) ، مایکروسافت ، پروکتر اند گمبل و زنسیس حمایت می‌شود؛ در یک تحقیق بازار سنجی به این نتیجه رسید که انبوه سازان مسکن هیچ علاقه ای به استفاده از فناوری برای اتوماسیون یا کنترل خانه ها ندارند.
این بدین معناست که ابزار خانه های هوشمند به این زودی ها بازار را در اختیار نخواهند گرفت. ویرل‌پول که سازنده چنین دستگاه هایی است، مدت هاست که روی خانه های هوشمند تحقیق می‌کند و چندین نمونه آزمایشی نیز ساخته است. ولی کارول بریفرت، از مدیران ارشد این شرکت می گوید: «ویرل‌پول یک شرکت خیلی بزرگ است و ما تا زمانی که بازار خیلی بزرگی نداشته باشیم، محصولش را به بازار عرضه نمی کنیم.»
البته این تحقیق به این نکته نیز اشاره دارد که در عین حال، پایه های فناوری ساخت خانه های هوشمند در حال گسترش است. حدود 87% منازل آمریکایی در سال 2008 دارای اینترنت پر سرعت بودند؛ در حالی که این رقم در سال 2005 بیش‌از 70% نبود.
حکومت دست به کار شود
تیم وودز، یک عضو گروه مشورتی پوکولبز و کارشناس در زمینه فناوری خانه های هوشمند معتقد است آن‌چه لازم است، یک کاربری اجتناب ناپذیر و مقداری هم ترغیب از سوی دولت است.
این کاربری اجتناب ناپذیر به گفته آقای وودز می تواند بازده انرژی باشد. به گفته وی، حکومت باید ارتقای استاندارد های سخت افزاری و نرم افزاری را هدایت کند. یکی از این سیاست ها می‌تواند اجباری کردن نصب کنتورهای هوشمند در خانه ها باشد، همان کاری که سال هاست در ایالت کالیفرنیا انجام می شود.
کنتور های هوشمند با تلویزیون، گوشی همراه یا کامپیوتر ارتباط برقرار می کنند. این دستگاه ها می‌توانند مانند یک کنترل از راه دور برای نشان دادن میزان مصرف انرژی در خانه و هزینه آن عمل کنند و تنظیم عملکرد سیستم روشنایی، گرمایش یا تهویه مطبوع ساختمان را برای صرفه جویی در پول پیشنهاد کند.
به عقیده آقای وودز، شرایط سیاسی برای آغاز این کارها در ایالات متحده مناسب است؛ چون رئیس‌جمهور آتی این کشور، باراک اوباما، "تلاش بسیار برای مدیریت انرژی" را جزو برنامه‌هایش اعلام کرده است.
طبق پیش‌بینی آقای وودز، زمانی که پایه های این فناوری درست سر جایشان قرار بگیرند، بازار خانه های هوشمند برای دستگاه های هوشمند و دیگر ابزار های متناسب با آن اوج خواهد گرفت. «مساله مدیریت انرژی نیز بهانه کافی را به این تجارت داده است و این چیزی است که دور نمای خانه های هوشمند را در ارتباط با صرفه جویی در زمان و توان استارت اولیه بازار روشن می کند.»
شهروندان چه می‌گویند ؟
اما هستند افرادی که از این هم فراتر رفته‌اند و اعتقاد دارند که تنها مانیتور کردن و مشاهده میزان مصرف کافی نیست و باید به دنبال راهی برای اتوماسیون میزان مصرف بود تا اگر جایی مصرف زیاد شد، سیستم به طور خودکار میزان مصرف را پایین بیاورد؛ یعنی اگر نور کم بود، به طور خودکار پرده‌ها را کنار بزند یا در صورت لزوم، نور چراغ ها را کم و زیاد کند. البته طرح های آزمایشی از این دست اکنون نیز در حال انجامند.
جالب این جاست که مدیریت انرژی برای بعضی جذابیت ندارد، بلکه این امکان خاموش کردن چراغ هاست که جالب تر است. شعار این گروه این است : « آن را ساده نگاه دارید و به نیازهای امروز پاسخ دهید. لازم نیست سعی کنید تا آینده را امروز اختراع کنید. »
اما همه مصرف کنندگان آمریکایی در این زمینه با آقای وودز موافق نیستند و بهره‌گیری از مدیریت انرژی را برای همه گیر کردن خانه‌های هوشمند، امری محال می‌دانند. از دید آن ها این موضوع نیز مانند فراگیری خودرو های الکتریکی است.
اما برخی کارشناسان به مشکل مهم خانه‌های هوشمند اشاره می‌کنند. اگر صاحب خانه بتواند منزلش را از راه دور کنترل کند، چه تضمینی وجود دارد که یک هکر یا دزد نتواند کار مشابهی انجام دهد؟ دزدی کامل و غارت منزل کاملا با سرقت رمز و پسورد ایمیل متفاوت است.
آسیایی‌ها، پیشرو در خانه های هوشمند
هر چند که مرکز تدوین این فناوری در ایالات متحده است، اما گویی آمریکایی ها چندان هم در این زمینه پیشرو نیستند.
در خانه های جدیدی که در کشور ژاپن احداث می‌شود، کنترل کننده های هوشمندی روی گرم‌کننده و منابع آب خانگی نصب می‌شود. این سیستم هوشمند که EcoCute نامیده می‌شود، آب را بین ساعت 1 تا 6 صبح گرم می‌کند، زیرا بهای برق به یک هفتم کاهش می‌یابد. این سیستم هم چنین گزارش دو هفته قبل مصرف آب گرم منزل را در خود نگه می‌دارد و مقدار آب گرم لازم برای مصرف در روز بعد را حدس می‌زند.
البته به همین سادگی هم نیست که بتوان همه تجهیزات منزل را با یک کامپیوتر مرکزی کنترل کرد. یکی از مهم ترین مسایل زیر ساختی این فناوری، این است که تمام سازندگان تجهیزات از استاندارد مشخصی استفاده کنند تا اجازه ارتباط تجهیزات متفاوت را با هم بدهد. به بیان ساده تر، سازندگان باید از زبان مشترکی برای ارتباط با دیگر تجهیزات هوشمند استفاده کنند.
اما وقتی تولیدکنندگان لوازم خانگی بعد از گذشت سال‌ها هنوز نتوانسته‌اند در مورد یک استاندارد مشخص برای کنترل از راه دور لوازم خانگی به توافق برسند، چگونه می‌توان انتظار داشت سازندگان ابزار های هوشمند به چنین توافقی دست یابند؟ حداقل در کوتاه مدت که چنین دستاوردی امکان پذیر نیست.
سهل و ممتنعی به نام استاندارد یکسان
استاندارد سازی راهی برای همه گیر کردن این فناوری است، ولی تنها به شرطی که بازار هم آن را بپذیرد. این استاندارد سازی فرآیندی طولانی است که نیازمند مراحل زیر است:
1- همکاری تولید کنندگان
2- پذیرش از سوی بازار
3- تولید کنندگان باید بتوانند از این طریق به سود دست یابند
4- نباید پیچیده شود و هیچ تولید کننده‌ای نباید به تنهایی آن را ارتقا دهد
البته بعد از همه این مسائل، باید این نکته را هم در نظر گرفت که حتی پس از استاندارد سازی، مشکلات عدم انطباق کماکان وجود خواهند داشت. یک مثال تکنیکی در این زمینه که البته برای عموم مردم قابل مشاهده نیست، صنعت برق است.
علی‌رغم گذشت چندین سال از فراگیر شدن استاندارد IEC 61850 در تجهیزات مورد استفاده در نیروگاه ها و پست های انتقال برق جهت اجرای سیستم های کنترل دیجیتال و به رغم این که شرکت های تولیدکننده این تجهیزات در جهان به 10 عدد هم نمی‌رسند و نام‌های بزرگی چون زیمنس، ABB، GE و AREVA را یدک می‌کشند، ولی هنوز استفاده از محصولات یک شرکت برای همراهی با تولیدات شرکت دیگر با مشکل عدم انطباق مواجه است.
با این اوصاف، تصور کنید تولیدکنندگان لوازم خانگی با آن گستره متنوع محصولات و کاربرد ها، چگونه می‌خواهند این مشکل را حل کنند. پاسخ این سوال را فقط گذشت زمان مشخص خواهد کرد.
یک خانه هوشمند در تهران !
شاید برای اهالی ابرشهر تهران که از انرژی تقریبا رایگان برق و گاز سود می‌برند، اهمیت چنین مسایلی روشن نباشد؛ اما از آن‌جا که تابستان هر سال با اخطار کم آبی مواجه می‌شوند، شاید بخش دیگری از کاربرد های خانه های هوشمند جالب تر باشد.
یک خانه هوشمند می‌تواند مصرف آب را نیز کنترل کند، از آب چاه برای سیراب کردن درختان باغچه استفاده خواهد شد و پساب های حمام برای گرم کردن اولیه آب ورودی به آب گرم کن استفاده می‌شود.
البته خانه هوشمند همیشه به معنای ابزار هوشمند نیست؛ شاید خود صاحبخانه هم باید هوشمند باشد تا با هزینه کمتر، بهره وری بالاتری را به دست آورد. این را می‌توان به معنای مسوولیت پذیری شهروندان دانست.
ولی نکته ای که شاید تا کنون پژوهشگران و شرکت‌های فعال در زمینه خانه های هوشمند کمتر به آن پرداخته باشند، این است که یک خانه قبل از این که مصرف انرژی را بهینه کند، موجودی یخچال شما را کنترل کند و یا هر کار عجیب‌وغریب دیگری را انجام دهد؛ باید یک خانه باشد.
خانه جایی است که بتوان در آن به اختیار خود استراحت کرد، تفریح کرد، زندگی کرد و در یک کلام، خانه جایی است که انسان هر طور که راحت تر است، زندگی می‌کند؛ نه این که یک پردازنده کامپیوتری برای او تصمیم بگیرد. تا روزی که این واقعیت ساده در طراحی این منازل دیده نشود، حتی اگر دهه ها هم به طول بینجامد؛ نه در ایالات متحده، نه در ایران و نه در هیچ کشور دیگری، این خانه ها تبدیل به یک واقعیت عینی نخواهند شد.
منبع : Iranbms.com
وبلاگ پورتال تخصصی دانشجویان عمران در مسیر اعتلای فرهنگ عمران نیاز به یاری شما مهندسین ودانشجویان عزیز دارد، با ارائه نکات ظریف از طرف شما سعی در بهبود این وبگاه داریم.